امام حسن (ع) : از آن حضرت سؤال شد : فقر چیست ؟ فرمود : حرص به هر چیز .

قیل له - علیه السلام - ما الفقر ؟ قال : شره النفس الی کل شیء .

تحف العقول ، ص 228

 

امام حسن (ع) : از آن حضرت سؤال شد : بی نیازی چیست ؟ فرمود : رضایت نفس به آنچه برایش قسمت شده ، هر چند کم باشد .

قیل له - علیه السلام - ما الغنی ؟ قال : رضی النفس بما قسم لها وإن قل .

تحف العقول ، ص 228

 

امام حسن (ع) : از آن حضرت سؤال شد بخل چیست ؟ فرمود : آنچه در کف داری شرف بدانی ، و آنچه انفاق کنی تلف شماری .

قیل له - علیه السلام - ما الشح ؟ قال : أن تری ما فی یدک شرفا وما أنفقته تلفا .

تحف العقول ، ص 227

 

امام حسن (ع) : از آن حضرت سؤال شد : کرم چیست ؟ فرمود : بخشش پیش از خواهش و اطعام در قحطی .

قیل له - علیه السلام - ما الکرم ؟ قال : الابتداء بالعطیة قبل المسألة واطعامالطعام فی المحل .

تحف العقول ، ص 227

 

امام حسن (ع) : از آن حضرت سؤال شد : مروت چیست ؟ فرمود : حفظ دین ، عزت نفس ، نرمش ،احسان ، پرداخت حقوق و اظهار دوستی نسبت به مردم .

قیل له - علیه السلام - ما المروة ؟ قال : حفظ الدین واعزاز النفس ولین الکنفوتعهد الصنیعة واداء الحقوق والتحبب الی الناس .

تحف العقول ، ص 227

 

امام حسن (ع) : از آن حضرت سؤال شد : زهد چیست ؟ فرمود : رغبت به تقوی و بی رغبتی به دنیا .

قیل له - علیه السلام - ما الزهد ؟ قال : الرغبة فی التقوی والزهادة فی الدنیا .

تحف العقول ، ص 227

 

امام حسن (ع) : آن حضرت - علیه السلام - به مردی که از بیماری شفا یافته بود ، فرمود : خدا یادت کرد پس یادش کن ، و از تو گذشت پس شکرش کن .

قال - علیه السلام - لرجل أبل من علة : ان الله قد ذکرک فاذکره وأقالک فاشکره .

تحف العقول ، ص 237

 

امام حسن (ع) : خیری که هیچ شری در آن نیست ، شکر بر نعمت و صبر بر مصیبت و ناگوار است .

الخیر الذی لا شر فیه ، الشکر مع النعمة والصبر علی النازلة .

تحف العقول ، ص 237

 

امام حسن (ع) : آن کس که بر حسن اختیار خداوند توکل و اعتماد کند ( و به قضا و قدر الهی خوشنود باشد ) آرزو نمیکند در غیر حالی باشد که خداوند برایش اختیار کرده است .

من اتکل علی حسن الاختیار من الله لم یتمن أنه فی غیر الحال التی اختارها الله له.

تحف العقول ، ص 236

 

امام حسن (ع) : انسان تا وعده نداده ، آزاد است . اما وقتی وعده میدهد زیر بار مسؤولیت میرود ،و تا به وعدهاش عمل نکند رها نخواهد شد .

المسؤول حر حتی یعد ، ومسترق المسؤول حتی ینجز .

بحار الانوار ، ج 78 ، ص 113

 

امام حسن (ع) : در طلب مانند شخص پیروز مکوش ، و مانند کسی که تسلیم شده به قدر اعتماد نکن چون به دنبال کسب و روزی رفتن سنت است ، و میانه روی در طلب روزی از عفت است، و عفت مانع روزی نیست ، و حرص موجب زیادی رزق نیست . به درستی که روزی قسمت شده و حرص زدن ، موجب گناه میشود .

لا تجاهد الطلب جهاد الغالب ، ولا تتکل علی القدر اتکال المستسلم فإن ابتغاءالفضل من السنة ، والاجمال فی الطلب من العفة ، ولیست العفة بدافعة رزقا ولاالحرص بجالب فضلا . فإن الرزق مقسوم واستعمال الحرص استعمال المَثم .

تحف العقول ، ص 236

 

امام حسن (ع) : پستی و ناکسی این است که شکر نعمت نکنی .

اللؤم ان لا تشکر النعمة .

تحف العقول ، ص 236

 

امام حسن (ع) : هیچ مردمی با هم مشورت نکند مگر اینکه به درستی هدایت شوند .

ما تشاور قوم الا هدوا الی رشدهم .

تحف العقول ، ص 236

 

امام حسن (ع) : ای بندگان خدا ، پرهیزگار باشید ، و بدانید که هر کس پرهیزگار باشد ، خداوند او را به خوبی از فتنه ها و آزمایشها برآورد و در کارش موفق سازد و راه حق را برایش آماده کند .

فاتقوا الله عباد الله ، واعلموا أنه من یتق الله یجعل له مخرجا من الفتن ویسددهفی أمره ویهییء له رشده .

تحف العقول ، ص 234

 

امام حسن (ع) : بدانید که خدا شما را بیهوده نیافریده و سر خود رها نکرده ، مدت عمر شما را معین کرده ، و روزی شما را میانتان قسمت کرده ، تا هر خردمندی اندازه خود را بداند و بفهمد که هر چه برایش مقدر است به او میرسد ، و هر چه از او نیست به او نخواهد رسید ، خدا خرج دنیای شما را کفایت کرده و شما را برای پرستش فراغت بخشیده و بهشکر گزاری تشویق کرده ، و ذکر و نماز را بر شما واجب کرده و تقوی را به شما سفارش کرده ، و آن را نهایت رضایتمندی خود مقرر ساخته .

اعلموا ان الله لم یخلقکم عبثا ولیس بتارککم سدی ، کتب آجالکم وقسم بینکممعائشکم ، لیعرف کل ذی لب منزلته وأن ما قدر له اصابه وما صرف عنه فلن یصیبه ،قد کفاکم مؤونة الدنیا وفرغکم لعبادته وحثکم علی الشکر وافترض علیکم الذکروأوصاکم بالتقوی منتهی رضاه .

تحف العقول ، ص 234

 

امام حسن (ع) : بزرگی کسانی که عظمت خدا را دانستند این است که تواضع کنند ، و عزت آنها که جلال خدا را شناختند این است که برایش زبونی کنند ، و سلامت آنها که دانستند خدا چه قدرتی دارد این است که به او تسلیم شوند .

ان رفعة الذین یعلمون عظمة الله ان یتواضعوا ، و ( عز ) الذین یعرفون ما جلال اللهان یتذللوا ( له ) ، وسلامة الذین یعلمون ما قدرة الله ان یستسلموا له .

تحف العقول ، ص 229

 

امام حسن (ع) : از خدا بر حذر باشید با زیادی یاد او ، و از خدا بترسید به وسیله تقوی ، و به خدا نزدیک شوید با طاعت ، به درستی که او نزدیک است و پاسخگو .

احترسوا من الله بکثرة الذکر واخشوا الله بالتقوی وتقربوا الی الله بالطاعة فإنهقریب مجیب .

تحف العقول ، ص 229

 

امام حسن (ع) : پناهنده به خدا آسوده و محفوظ است ، و دشمنش ترسان و بی یاور .

ان جار الله آمن محفوظ وعدوه خائف مخذول .

تحف العقول ، ص 229